W ostatniej dekadzie maja żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej zdali swój pierwszy sprawdzian, wykazali się gotowością i zaangażowaniem udzielając pomocy mieszkańcom terenów dotkniętych skutkami trąby powietrznej i powodzi. W ten sposób Terytorialsi udowodnili, że motto formacji „ZAWSZE GOTOWI, ZAWSZE BLISKO” to nie tylko slogan.
PRAKTYCZNY WYMIAR MISJI NASZEJ FORMACJI
Misją Wojsk Obrony Terytorialnej jest obrona i wspieranie lokalnych społeczności, w czasie pokoju misja ta jest realizowana między innymi poprzez gotowość do ograniczania i usuwania skutków katastrof i klęsk żywiołowych.
Pierwsze użycie żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej do usuwania skutków klęsk żywiołowych miało miejsce w ostatniej dekadzie maja br. Od 21 do 28 maja żołnierze WOT wspierali lokalne społeczności, terenowe organy administracji państwowej i publicznej oraz służby ratownicze, w szczególności: Państwową i Ochotniczą Straż Pożarną.
USUWANIE SKUTKÓW TRĄBY POWIETRZNEJ NA LUBELSZCZYŹNIE
Działania rozpoczęły się wczesnym popołudniem 21 maja br. w województwie lubelskim od usuwania skutków trąby powietrznej, która przeszła przez miejscowości w gminach Konopnica i Wojciechów. Po niespełna czterech godzinach od wystąpienia kataklizmu na miejscu działania podjął Zespół Oceny Wsparcia 2. Lubelskiej Brygady OT.
Na wniosek wojewody lubelskiego, minister obrony narodowej podjął decyzję o skierowaniu w rejon dotknięty kataklizmem blisko 200 żołnierzy z 2. Lubelskiej Brygady OT. Do głównych zadań żołnierzy WOT należało: wsparcie służb ratowniczych w zapewnieniu przejezdności dróg, usuwanie powalonych drzew na terenach posesji, zabezpieczenie dostaw energii elektrycznej gospodarstw i instytucji oraz oświetlenie rejonu prowadzenia działań ratowniczych. Działania były prowadzone przez trzy doby i zakończyły się o godz. 15.00, 23 maja.
DZIAŁANIA KRYZYSOWE NA POŁUDNIU I W CENTRUM KRAJU
Jednocześnie na skutek niekorzystnych zmian pogodowych, w tym głównie długotrwałych i intensywnych opadów na południu kraju zaczęły wylewać rzeki. Z wnioskami do ministra obrony narodowej o wsparcie wojska w usuwaniu skutków powodzi wystąpili wojewodowie: podkarpacki, małopolski, śląski oraz świętokrzyski. Zgodnie z decyzją ministra obrony narodowej do przeciwdziałania powodzi oraz zwalczania jej skutków skierowane zostało sześć zgrupowań zadaniowych, w ramach których w bezpośrednie działania zaangażowanych było ponad 1200 żołnierzy WOT. Do ich głównych zadań należały: wzmacnianie wałów przeciwpowodziowych, zabezpieczanie osunięć, przygotowanie i transport materiałów przeciwpowodziowych, wypompowywanie wody i oświetlanie rejonów działań.
Na Podkarpaciu od 22 do 27 maja bezpośrednio zaangażowanych było ponad 350 żołnierzy 3. Podkarpackiej Brygady OT. W tym samym czasie na terenie Małopolski zadania wykonywało ponad 300 żołnierzy 11. Małopolskiej Brygady OT. Od 22 do 23 maja na Śląsku działania prowadziło ponad 160 żołnierzy 13. Śląskiej Brygady OT. Natomiast od 24 do 28 maja na terenie województwa świętokrzyskiego działania prowadziło ponad 430 żołnierzy
z 2. Lubelskiej Brygady OT oraz 10. Świętokrzyskiej Brygady OT. Należy zaznaczyć, że żołnierze lubelskiej brygady po raz pierwszy prowadzili działania eksterytorialne na terenie sąsiedniego województwa. Takie działania czyli poza własnym Stałym Rejonem Odpowiedzialności, na terenie sąsiedniego województwa. Taki przypadek miał miejsce w rejonie Sandomierza oraz Połańca (woj. Świętokrzyskie), gdzie do wsparcia żołnierzy świętokrzyskiej brygady skierowany został zespół zadaniowy lubelskiej brygady.
PODSUMOWANIE
W realizację zadań z zakresu zarządzania kryzysowego, które miały na celu wsparcie organów administracji publicznej i służb ratowniczych w usuwaniu skutków zagrożeń bezpośrednio zaangażowanych w pomoc było 1440 żołnierzy WOT. Działania na terenie pięciu województw prowadziło siedem wojskowych zgrupowań zadaniowych. Zdecydowaną większość żołnierzy WOT (1179) stanowili żołnierze OT – ochotnicy, których odsetek stawiennictwa w trybie alarmowym wyniósł aż 95%. 60% alarmowo powołanych żołnierzy stawiało się już w trzeciej godzinie od otrzymania sygnału. Chęć niesienia pomocy wśród żołnierzy WOT była ogromna, wielu niepowołanych zgłaszało swoją dyspozycyjność do natychmiastowego działania. Tak wysokie wskaźniki są na pewno odzwierciedleniem tego jak poważnie żołnierze OT podchodzą do realizacji swoich zadań i misji formacji.
Sprzęt i wyposażenie jakie wykorzystywali żołnierze WOT to: 66 ciężarówek, 14 samochodów osobowo-terenowych, 2 pojazdy typu quady, 2 samochody sanitarne, łódź z silnikiem zaburtowym, 21 agregatów prądotwórczych, 12 zestawów oświetleniowych oraz dodatkowy, drobny sprzęt inżynieryjno-saperski taki jak: piły spalinowe, kombinezony do długotrwałej pracy w wodzie.
Szczególnie przydatne w działaniach okazało się użycie agregatów prądotwórczych oraz zestawów oświetleniowych. Sprzęt ten zapobiegł przerwom w dostawach energii elektrycznej, co umożliwiało minimalizację skutków niekorzystnych zjawisk atmosferycznych i dało możliwość prowadzenia całodobowych prac ratowniczych.
Udział WOT w działaniach przeciwpowodziowych i usuwania skutków trąby powietrznej był pierwszym praktycznym sprawdzianem dla formacji. Dzięki WOT możliwe było znaczne zminimalizowanie skutków powodzi i zniszczeń będących następstwem trąby powietrznej. Było to możliwe dzięki niemal natychmiastowemu zaangażowaniu żołnierzy oraz bardzo dużej projekcji sił w krótkim czasie – 1440 żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej.
*****
Siły i środki Wojsk Obrony Terytorialnej od jesieni 2018 r. są włączone do systemu zarządzania kryzysowego resortu obrony narodowej. Procedura ich uruchomienia jest taka sama jak w przypadku innych rodzajów sił zbrojnych i jest realizowana zgodnie z ustawą
z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym, a wydzielone siły są przekazane w podporządkowanie Dowództwa Operacyjnego RSZ.
kpt. Damian Stanula, oficer prasowy 2.LBOT