Ulica im. gen.pil. Józefa Kowalskiego w Dęblinie powinna zmienić nazwę – taką opinię wydał IPN po przeprowadzeniu analizy historycznej. Według Instytutu nazwa ta narusza ustawę o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego. W środę podczas posiedzenia Komisji Rady Miejskiej dęblińscy radni pochylą się nad nadesłanym przez Wojewodę Lubelskiego w tej sprawie pismem. Mieszkańcy nie chcą zmiany nazwy ulicy.
W ubiegłym tygodniu Lubelski Urząd Wojewódzki wystąpił z pismem do Burmistrz Miasta Dęblin informując, że 1 grudnia 2020 r. wpłynęła opinia z Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa. Wskazano w niej, że nazwa ulicy generała pilota Józefa Kowalskiego w Dęblinie jest niezgodna z ustawą o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego.
Zgodnie z treścią opinii wydanej przez IPN (z dnia 23 listopada 2020 r.) wynika, że osoba gen. pil. Józefa Kowalskiego symbolizuje komunizm. Na poparcie wniosku Instytut załączył szczegółowy życiorys generała.
“Należy stwierdzić, że przepis art. 6 ust. 1 z dnia I kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki obliguje Radę Miasta Dęblin do podjęcia uchwały zmieniającej nazwę ulicy Generała pilota Józefa Kowalskiego w Dęblinie. Do chwili obecnej Rada Miasta Dęblin nie zrealizowała powyższego obowiązku.
Mając na uwadze powyższe oraz w związku z przedstawioną opinią Instytutu Pamięci Narodowej uprzejmie proszę o zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie oraz przekazanie informacji o ewentualnym podjęciu stosownych działań w tej sprawie w terminie do dnia 22 grudnia 2020 r.” – czytamy w piśmie LUW skierowanym do Beaty Siedleckiej, Burmistrz Dęblina.
Komisja Rady Miejskiej w środę będzie dyskutować na temat zmiany nazwy ulicy
– Podczas posiedzenia komisji radni będą dyskutować na ten temat. Zobaczymy jakie opinie przekażą. Będziemy także zasięgać opinii Dęblińskiego Oddziału Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP i mieszkańców – mówi Beata Siedlecka, Burmistrz Miasta Dęblin.
– Wszyscy radni już w ubiegłym tygodniu zapoznali się z tym pismem. Praktycznie nakazuje się w nim Radzie Miasta zmianę nazwy ulicy. Jutro będziemy omawiać ten temat. Jak na razie nie spotkałem się jeszcze z żadną opinia, że to pismo jest słuszne. Wszystkie osoby, z którymi rozmawiałem są przeciwne temu żeby zmieniać nazwę ul. gen.pil. Józefa Kowalskiego – mówi Maciej Krygrowski, Przewodniczący Rady Miasta Dęblin.
Kim był gen.pil. Józef Kowalski dla Dęblina?
Gen. pil. Józef Kowalski, jako długoletni komendant OSL i WOSL w Dęblinie (od lipca 1966r. do jesieni 1981r.) przyczynił się do rozwoju nie tylko Szkoły Orląt, ale i całego garnizonu Dęblin – Lotnisko oraz samego Dęblina.
Współpracując z Uniwersytetem Marii Curie – Skłodowskiej oraz innymi uczelniami i instytucjami doprowadził do znacznego podwyższenia rangi lotniczej uczelni – podwyższenia kwalifikacji kadry dydaktycznej i instruktorskiej, inwestycje poczynione przez niego stworzyły właściwe warunki funkcjonowania Szkoły Orląt jako najważniejszego ośrodka szkolenia lotniczego w kraju. Dzięki inicjatywie generała powstał w Dęblinie m.in.: Pomnik Bohaterskim Lotnikom Dęblińskiej „Szkoły Orląt”, Szkoła Podstawowa nr 4 im. Bohaterów Lotnictwa Polskiego, stanica wodna nad Wieprzem, kino, Aeroklub Orląt. To gen. Józef Kowalski w 1972 roku organizuje przy uczelni eksperymentalne Liceum Lotnicze, które początkowo mieści się w Pałacu Jabłonowskich. Także i on był inicjatorem założenia Towarzystwa Przyjaciół Dęblina i zarazem jego pierwszym prezesem.
Gen.pil. Józef Kowalski otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Dęblina.
– Rozmawiałem z wieloma mieszkańcami. Dzwonili do mnie. W takich rozmowach praktycznie wszyscy są oburzeni tą decyzją. Mieszkańcy postrzegają generała, jako naprawdę najlepszego gospodarza, który Dęblin pchnął do przodu, spowodował jego rozwój. Rozbudował dużą część miasta łącznie z osiedlem Lotnisko. Zbudowano wieżowce, szkołę, przedszkole, basen, kino, obiekty sportowe. To był taki skok w historii miasta – mówi Maciej Krygrowski. – Dla mieszkańców, dla społeczeństwa Dęblina generał jest takim symbolem wielu pozytywnych zmian w mieście – podkreśla.
Mieszkańcy nie chcą zmiany nazwy ulicy
Dębliński Oddział Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP chce pozostawienia dotychczasowej nazwy ulicy gen. pil. Józefa Kowalskiego.
– Po konsultacjach telefonicznych z Zarządem i wieloma Członkami Stowarzyszenia napisaliśmy pismo do Urzędu Miasta, że gen. pil. dr. hab. Józef Kowalski Komendant „Szkoły Orląt” dbał o rozwój szkoły, garnizonu i miasta. To niewątpliwie zasłużony dla Dęblina człowiek. Nazwanie ulicy Jego imieniem jest tylko drobnym wyrazem wdzięczności ze strony miejscowej społeczności – mówi Anna Sawińska, Sekretarz Dęblińskiego Oddział Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP. – O generale wśród osób, które znały Go osobiście panuje opinia, że był człowiekiem bardzo życzliwym, pracowitym, wspaniałym gospodarzem, dowódcą, wspominanym z szacunkiem i sympatią – dodaje.
Ze strony Jana Tarczonia, jednego z członków Dęblińskiego Oddziału Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP padła propozycja, aby jeśli będzie taka konieczność nadać ulicy gen.pil. Józefa Kowalskiego nazwę – Komendantów Szkoły Orląt. – Tym sposobem jakaś cząstka tego Wielkiego Człowieka z nami zostanie – pisze na Facebooku Jan Tarczoń.
Przewodnicząca Zarządu Osiedla Lotnisko wspólnie z mieszkańcami osiedla zebrali w jeden dzień prawie 500 podpisów przeciw zmianie nazwy ulicy.
– Trochę mieliśmy za mało czasu na reakcję ale udało nam się wspólnie zebrać 485 podpisów mieszkańców, którzy są przeciwni zmianie nazwy ulicy gen.pil. Józefa Kowalskiego. Dziś zawiozłam pismo i podpisy do Urzędu Miasta – mówi Halina Twardowska, Przewodnicząca Zarządu Osiedla Lotnisko. – Zrobiliśmy to co do nas należało i co można było zrobić w tak krótkim czasie – dodaje.
– Główną intencją mieszkańców jest, aby nazwa ulicy została bez zmian. My, jako Rada Miasta, możemy podjąć decyzję, że się nie zgadzamy. Jednak trzeba pamiętać, że procedura potem jest taka, że Wojewoda wydaje dekret i sam nadaje patrona ulicy. My chcemy zrobić wszystko, aby w przypadku konieczności zmiany nazwy ulicy decyzja należała do mieszkańców. Żebyśmy sami wybrali sobie patrona. Na posiedzeniu komisji oraz na sesji będą na pewno padały różne propozycje tego, jak rozwiązać ten problem – mówi Przewodniczący Rady Miasta.
/inf./fot.”Aleja Gwiazd Lotnictwa Polskiego. Zasłużeni dla Miasta Dęblina”/”Kalendarium Dęblina” Grażyna Szczepańska/Google Street View